Recenzija predstave 'Tesla – prilagođavanje anđela', uzbudljivog popartističkog trilera
Nakon zagrebačke premijere u lipnju, predstava je već, s pravom, zakrstarila po ljetnim festivalima
Klaustrofobični prostor ritualno je omeđen zrnima žita. Struji samoća gole hotelske sobe u kojoj je tek jedna stolica – podjednako nalik prijestolju, dječjoj teledirigiranoj igrački ili spravi za mučenje. Na podu je tijelo naučnikovo. Duša mu je upravo otputovala među galaksije, tamo gdje i pripada.
Osim trupla, tu je i vitak muškarac koji se dijabolički kreće tim ubogim zemaljskim refleksom dalekih prostranstava. Zagrize odbačenu jabuku, preostalu od davnašnjeg izgona iz raja, i nad posmrtnim ostacima genija, govori epitaf: „Dvadeseto i Dvadeset prvo stoljeće rođeni su iz glave Nikole Tesle…“ i završava ga apokaliptički: „Bogove rata obradovao je mnogim pronalascima i učvrstio u njihovoj namjeri da ni jedan dan na ovoj planeti ne bude bez krvi i smrti.“
Zatim, pokretima palog anđela, nježno podiže mrtvoga i kao da mu pomaže da ponese raspetu žrtvu, udahnjuje mu novu reinkarnaciju. Tako počinje predstava „Tesla – prilagođavanje anđela“ Teatra Erato, Kazališta Ka’bine i Kulturno informativnog centra Zagreb. Nakon zagrebačke premijere početkom juna, već je, s pravom, zakrstarila po ljetnim festivalima, jer radi se o dragocjenom komadu mobilnog i komornog a slojevima bogatog pozorničenja. Prije svega iskonski temeljenog na snazi rasnog glumačkog tandema. Sposobnog za virtuozne domete. U to se uvjerila i publika Osječkog ljeta kulture, koja je njihovo nesebično performerstvo u paklenoj ljetnoj noći, nagradila dugotrajnim ovacijama.
Uzbudljiv popartistički triler
Drama Stevana Pešića „Tesla – prilagođavanje anđela“ (praizvedena 1995. u Narodnom pozorištu u Beogradu) temelji se na stvarnom susretu Nikole Tesle i novinara književnog časopisa „Immortality“ (direktor tog medija bio je Walt Whitman a urednica Emily Dickinson, dvije najveće kozmičke ikone američkog pjesništva) upriličenog krajem 19. stoljeća u Colorado Springsu. Pešić prebacuje radnju u posljednju newyoršku noć Teslinog života (7. januara 1943.), koncipirajući je kao predsmrtni delirij. Tekst je u osnovi više blizak esejističkom, gotovo epistolarnom slowmotion tonu, ali u pozadini krije zapretene silnice svevremenskog slučaja Tesla.
Glumac Vladimir Posavec-Tušek vjerovao je da se isplati kopati po njima te kao redatelj i autor adaptacije ostvario sočnu i visokoenergetsku viziju ove drame. Osviješteno ploveći njenim magnetizmom za niz krucijalnih mitova važnih našoj budućnosti. Komorni elementi nipošto nisu sprečavali redatelja da se domogne uzbudljivog vizualiteta i sazvučja (gipku suautorsku pomoć ima u kostimografkinji Mariti Ćopo, scenografu Miljenku Sekuliću, dizajneru svjetla Milanu Kovačeviću i kompozitoru Stanislavu Kovačiću) jednog uzbudljivog popartističkog trilera. S dubokim pozadinskim referencama o prokletstvu i žudnji stvaralačkog uma. O sumnjama i nadama spoznaje u relativizmu iskonskog barbarizma. I egzistencijalnog izbavljenja svjetla iz prapočetka mraka.
Kockar, kozer, car i žrtva medija
Kao što rekoh, redateljev naum drčno se ušančio u nepresušnoj energiji glumačke bitke. Posavec-Tušek kao Tesla glavom i Momčilo Otašević kao novinar John Smith, ostvarili su gustu sinergijsku vezu partnerskog povjerenja, izazova, rizika i užitka. Tijesna bliskost s publikom i komorne koordinate zapravo ih vode u privilegij koncentrirane igre bez ijednog suviška. Čiste kao alkemijski eliksir. Vladimir Posavec-Tušek razbokoreno slijedi enigmu Tesle nerijetko na rubu barbarogenija ali i voleterovskog isposnika racionalizma.
Kockar, kozer, alien s usamljeničkim porazima na usnama, car i žrtva medija, superheroj i neshvaćeni ludist. Momčilo Otašević gradi one neurotične geste mladog revolveraša koji hoće skinuti slavu Doca Hollidaya, a onda opet koristi titrave zaobljenosti emocija prema bližnjem izopćeniku. Otaševićev tajanstveni John Smith je i tabloidni medijski manipulator i Lucifer, pa onda čudesno pticoliko biće iz legendi… U njihovoj fascinantnoj razmjeni identiteta doista svjetluca pitanje tko jest pali anđeo a kome su krila još nevina u tami? Ne propuštajte ovo Teslarenje, vratit će vam se s višestrukim kamatama.