Iz ova tri video-eseja naučiti ćete baš sve što trebate znati o film noiru
Desetljećima se teoretičari ne mogu dogovoriti je li noir pokret ili i žanr
Ponekad može biti teško definirati žanr. Jednostavno previše stvarni može utjecati na našu odluku hoćemo li grupu filmova promatrati kao pokret, stil ili žanr. Možda najkontroverzniji od žanrova je film noir. Teoretičari filma doslovno se desetljećima bore kako opisati film noir. Paul Schrader, sjajni scenarist i režiser, tvrdi da je noir počeo s ‘Malteškim Sokolom’ i završio ‘Dodirom zla’. Drugi tvrde da je počeo puno prije, još dvadesetih u Njemačkoj i traje do danas. Tolike su razlike u poimanju noira kao pokreta, stila ili žanra… Kako vam je već drago.
Nitko nije znao da rade noir
Vratimo se na sekundu na Schradera. On tvrdi da je noir američki filmski pokret koji koristi određene stilističke (kontrastno svjetlo, naracija i nelinearna priča) i tematske (egzistencijalizam, okrutan sudbina i slijepa ljubav) elemente koji onda djeluju u žanrovima koji variraju od melodrama do detektivskog filma. Drugi teoretičari filma tvrde da ljudi poput Fritz Langa i Billy Wildera nikada nisu tvrdili da rade noir filmove. Oni su radili trilere. FIlm noir je riječ koju su retroaktivno počeli koristiti Francuski kritičari.
Dr. Drew Morton je profesor masovne komunikacije na Texas A&M univerzitetu. Urednik je i osnivač [in]Transition stručnog magazina koji se bavi analiziranjem video eseja. I upravo je objavio poprilično kontroverznu seriju videa u kojima se bavi film noirom. Morton tvrdi da je film noir poleo kao pokret, da bi onda postao žanr. Njegova je teorija da je u svom zlatnom dobu, u 1940-ima, noir bio pokret koji je bio pretpostavljen nad žanrovima. Bazira se na radu teoretičara Rick Altmana, koji tvrdi da žanrovi počinju kao stilistički fragmenti, no žanr još nije spreman da ga svi prihvate. Bilo od strane filmaša ili publike koji još uvijek nisu shvatili kako definirati žanr.
Neo-noir je spasio cijeli žanr
Morton kaže da kada je Robert Aldrich 1955. snimao ‘Kiss Me Deadly’, jedan od žanrovskih klasika, pisanja francuskih kritičara su već stigla do Amerike. Ovo je bio početak potpunog razumjevanja što noir znači kao žanr i prvi put da se noir prestao koristiti kao pridjev i postao je imenica. Kada je neo-noir izronio u sedamdesetima (ponajviše zahvaljujući filmovima na kojima je radio Paul Schrader), pokret je postao pravi žanr.
Ako volite film noir, ako ste upoznati s ovim filmovima ovi vam neće previše novoga otkriti. Ali ako vas noir zanima, a niste imali prilike previše se upoznati previše s ovime, onda Morton ima nešto za vas. Složio je fenomenalnu seriju video eseja koji vas vode od samih početaka pokreta, pa sve do evolucije u ovo što imamo danas. Za sada su izašla samo tri nastavka, ali pogledajte ih sada. Vrlo skoro će i zadnja dva nastavka, pa ću vas obavezno o tome obavijestiti.